Ξύγαλο ή Ξίγαλο Σητείας: Καταχωρήθηκε ως ΠΟΠ στα μητρώα της Ευρωπαικής Ένωσης

Τετάρτη, Αυγούστου 03, 2011

Αναζήτηση Θέματος

Το Ξύγαλο ή Ξίγαλο Σητείας καταχωρήθηκε ως ΠΟΠ στο μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 766/2011, που δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ στις 3 Αυγούστου του 2011.

Ξύγαλο ή Ξίγαλο Σητείας: Προϊόν ΠΟΠ

Το Ξύγαλο Σητείας είναι προϊόν οξύνισης του γάλακτος και παρασκευάζεται από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα ή και μείγμα αυτών, προερχόμενο από ζώα που εκτρέφονται παραδοσιακά στην περιοχή της Σητείας και ανήκουν αποκλειστικά σε αυτόχθονες τύπους Ελληνικής αίγας και σε τοπικές φυλές προβάτων (φυλής Σητείας ως επί το πλείστον και φυλές Ψηλορείτη και Σφακίων ή και διασταυρώσεις μεταξύ αυτών).

Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του Ξύγαλου Σητείας είναι τα εξής: χρώμα λευκό, υφή αλοιφώδης ή/ και κοκκώδης (επιδερμίδα δεν υπάρχει), γεύση δροσερή, υπόξινη, ελαφρώς αλμυρή και ευχάριστο χαρακτηριστικό άρωμα.

Παράγεται στην περιοχή της Σητείας. Η περιοχή ουσιαστικά αποτελεί χερσόνησο, που καταλαμβάνει όλο το ανατολικό άκρο της Κρήτης, απομονωμένη «φυσικά» από το υπόλοιπο νησί, λόγω των βουνών της Θρυπτής - Ορνού στα δυτικά και των τριών θαλασσών που τη βρέχουν από βορά, ανατολή και νότο (Κρητικό πέλαγος, Μεσόγειος Θάλασσα, Λιβυκό πέλαγος αντίστοιχα).

Τρόποι εκτροφής:

Τα αιγοπρόβατα στην περιοχή της Σητείας (Δήμοι Σητείας, Ιτάνου, Λεύκης, Μακριγιαλού) εκτρέφονται παραδοσιακά σε εκτατικές ή το «πολύ» ημι-εντατικές εκτροφές, σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές με μέγιστο υψόμετρο 1.000 μέτρα. Στις ημιορεινές περιοχές μετακινούνται κατά τους μήνες Μάϊο - Νοέμβριο κάποια από τα κοπάδια των πεδινών περιοχών (π.χ. στο οροπέδιο της Ζακάθου και Σιτάνου από την περιοχή της Ζάκρου). Σε άλλες περιοχές παραμένουν τα κοπάδια καθόλη τη διάρκεια του χρόνου (π.χ. ημιορεινές Χρυσοπηγή, Ορεινό, Κρυά, Μητάτο ή και πιο πεδινές Γούδουρας - Αρμένοι).

Παραγωγή γάλακτος:

Τα ζώα αρμέγονται συνήθως κατά τους χειμερινούς μήνες δύο φορές ημερησίως, ενώ τους καλοκαιρινούς μια φορά. Σύμφωνα με στοιχεία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λασιθίου, η μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος στην Επαρχία Σητείας προέρχεται από κοπαδιάρικα πρόβατα και αίγες και λιγότερο από οικόσιτα και νομαδικά. Τα τελευταία φαίνονται να είναι σχετικά λιγότερα, καθώς λόγω της μορφολογίας της επαρχίας (ημιορεινή με ήπιους χειμώνες και ξηρά αλλά με δροσερούς ανέμους καλοκαίρια) δε γίνονται μεγάλες μετακινήσεις κοπαδιών, όπως έχει άλλωστε ήδη αναφερθεί.

Κατά την περίοδο 1999-2003 η μέση παραγωγή στην Επαρχία Σητείας ανήλθε σε περίπου 5.800 τόνους αιγοπρόβειου γάλακτος (περίπου 50% πρόβειο και 50% κατσικίσιο). Η σημαντική αυτή ποσότητα γάλακτος εν μέρει καταναλώνεται σε διάφορες χρήσεις από τα νοικοκυριά (κυρίως το κατσικίσιο) και εν μέρει τυροκομείται από τους ίδιους τους κτηνοτρόφους. Η μεγαλύτερη όμως ποσότητα πωλείται προς εργαστήρια παραγωγής γαλακτοκομικών (παγωτό, γιαούρτι) και τυροκομικών προϊόντων (ξύγαλο, κεφαλοτύρι, λευκό τυρί άλμης, γλυκιά μυζήθρα, ξυνομυζήθρα Κρήτης κ.ά.), στην περιοχή της Σητείας αλλά και στη λοιπή Κρήτη.

Το γάλα της περιοχής της Σητείας, εκτός από σημαντικό σε ποσότητα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα από πρόσφατες μελέτες στοιχεία είναι και εξαιρετικό σε ποιότητα, τόσο στις ημιεντατικές όσο και στις εκτατικές εκτροφές. Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές που δημοσιεύθηκαν αντίστοιχα το 2006 και 2007, τα κοπάδια από τη Σητεία έχουν τα μικρότερα ποσοστά μη αποδεκτών δειγμάτων γάλακτος.

Οι ίδιες επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν τη σχετικά χαμηλότερη ανά αρμεγόμενο ζώο ποσότητα παραγόμενου γάλακτος, η οποία αναμένεται λόγω της επικρατούσας φυλής προβάτων (Σητείας), ακόμα και μετά τις διασταυρώσεις των τελευταίων δεκαετιών με τις φυλές Σφακίων και Ψηλορείτη (Ίδης).

Συγκεκριμένα παράγονται 106-115 Kg γάλακτος ανά έτος και προβατίνα στις ημιεντατικές και 72 - 80 Kg στις εκτατικές εκτροφές της Σητείας, με μέσο όρο Κρήτης 110 - 150 και 78 - 98 Kg γάλακτος ανά έτος και προβατίνα αντίστοιχα. Τα ζώα έχουν εγκλιματιστεί στο μικροκλίμα της περιοχής της Σητείας, τρεφόμενα κατά μεγάλο διάστημα από την ιδιαίτερη τοπική χλωρίδα και παράγουν μεν μικρότερη σχετικά ανά κεφαλή ποσότητα γάλακτος αλλά ανώτερης ποιότητας, όπως έχει ήδη τεκμηριωθεί ανωτέρω και με ιδιαίτερα γευστικά χαρακτηριστικά λόγω της τοπικής χλωρίδας (πλήθος ενδημικών και αρωματικών φυτών).

Διαβάστε: Εκτελεστικός Κανονισμός Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Πηγή: agrotypos.gr