Η αποστολή Planck αποκαλύπτει το σημερινό και το αρχέγονο Σύμπαν

Πέμπτη, Ιουλίου 08, 2010

Αναζήτηση Θέματος

Η αποστολή Planck της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος ESA έδωσε προς δημοσίευση την πρώτη εικόνα, που ολοκλήρωσε το διαστημικό σκάφος, όλου του ουρανού.

Αυτή βέβαια δεν μας προσφέρει μόνο μια νέα άποψη για τον τρόπο που τα αστέρια και οι γαλαξίες σχηματίστηκαν, αλλά μας λέει και το πως γεννήθηκε το ίδιο το σύμπαν μετά το Big Bang.

Σε γενικές γραμμές, η εικόνα μοιάζει με το Σύμπαν όπως είναι σήμερα, τα μικροκύματα στο φόντο όμως μαρτυρούν πώς έμοιαζε κοντά στη στιγμή της δημιουργίας του, πριν από τον σχηματισμό αστεριών και γαλαξιών.

Η πρώτη εικόνα από την αποστολή Planck

Επίσης, ο κύριος δίσκος του Γαλαξία διατρέχει το κέντρο της εικόνας. Εντυπωσιακές είναι οι λωρίδες χρυσής σκόνης επάνω και κάτω από τον γαλαξία. Σε αυτό το γαλαξιακό δίκτυο σχηματίζονται νέα αστέρια και η διαστημική συσκευή Ρlanck εντόπισε πολλά σημεία όπου πολλά άστρα βρίσκονται στην αρχή του κύκλου ανάπτυξής τους.

Λιγότερο εντυπωσιακά, αλλά άκρως σημαντικά για τους αστρονόμους, είναι τα σημεία στην κορυφή και στο κάτω μέρος του δίσκου όπου καταγράφεται η μικροκυματική κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου (CΜΒR) που ξεκίνησε το ταξίδι της μόλις 380.000 χρόνια μετά το Big Bang ή 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Αυτό το μοτίβο μικροκυματικής ακτινοβολίας αποτελεί το κοσμικό «αποτύπωμα» από το οποίο σχηματίστηκαν τα σημερινά σμήνη γαλαξιών. Τα διαφορετικά χρώματα της εικόνας αναπαριστούν μικρές διαφορές στη θερμοκρασία και στην πυκνότητα της ύλης.

Το μοτίβο των μικροκυμάτων είναι το κοσμικό σχέδιο από το οποίο κτίστηκαν τα σημερινά σμήνη και υπερσμήνη των γαλαξιών. Τα διαφορετικά χρώματα αντιπροσωπεύουν λεπτές διαφορές στη θερμοκρασία και την πυκνότητα της ύλης κατά μήκος του ουρανού. Με κάποιον τρόπο αυτές οι μικρές διαφορές της θερμοκρασίας και πυκνότητας εξελίχθηκαν σε περιοχές πιο πυκνές, όπου φτιάχτηκαν οι γαλαξίες του σήμερα.

Τηλεσκόπιο αποστολής Planck

Η μικροκυματική ακτινοβολία CMBR καλύπτει το σύνολο του ουρανού, αλλά τα περισσότερα είναι κρυμμένα σε αυτήν την εικόνα εξ αιτίας των εκπομπών της ακτινοβολίας του Γαλαξία μας, οι οποίες πρέπει να αφαιρεθούν ψηφιακά από τα τελικά δεδομένα, ώστε να δούμε το υπόβαθρο των μικροκυμάτων στο σύνολό της.

"Αυτή η εικόνα είναι απλώς μια γεύση του τι θα δούμε τελικά από το Planck”, λέει ο Jan Tauber, υπεύθυνος για το Planck.

Όταν το έργο ολοκληρωθεί, το Planck θα μας δείξει την πιο ακριβή εικόνα του υποβάθρου των μικροκυμάτων που έχουμε ποτέ λάβει. Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν τα δεδομένα θα μας αποκαλύψουν την κοσμική υπογραφή της αρχέγονης περιόδου, που ονομάζεται πληθωρισμός (inflation). Αυτή η εποχή θεωρείται ότι έλαβε χώρα αμέσως μετά το Big Bang, και ανάγκασε το Σύμπαν να διασταλεί σε μέγεθος εξαιρετικά πολύ γρήγορα και πάρα πολύ.

Ενώ ο γαλαξίας μας δείχνει πώς είναι το τοπικό Σύμπαν τώρα, αυτά τα μικροκύματα μας δείχνουν πώς έμοιαζε ο Κόσμος κοντά στην εποχή της δημιουργίας, προτού γεννηθούν τα άστρα ή οι γαλαξίες. Εδώ ερχόμαστε στην καρδιά της αποστολής του Planck για να αποκωδικοποιήσει ό,τι συνέβη σε αυτό το αρχέγονο Σύμπαν από το μοτίβο με τα στίγματα.

"Αυτή η εικόνα δείχνει γιατί σχεδιάστηκε το Planck", λέει ο διευθυντής της ESA David Southwood. "Δε δίνουμε καμιά απάντηση για τον Κόσμο. Ανοίγουμε την πόρτα σε ένα Ελντοράντο, όπου οι επιστήμονες μπορούν να ζητήσουν τα ψήγματα που θα οδηγήσουν σε μια βαθύτερη κατανόηση του πώς γεννήθηκε και λειτουργεί σήμερα το Σύμπαν. Η ίδια η εικόνα καθώς και η αξιόλογη ποιότητα της αποτελεί φόρο τιμής στους μηχανικούς οι οποίοι κατασκεύασαν και λειτουργούν το Planck. Τώρα, πρέπει να ξεκινήσει η επιστημονική συγκομιδή".

Μέχρι το τέλος της αποστολής του, το 2012, θα έχει συμπληρώσει τέσσερις σαρώσεις όλου του ουρανού. Η πρώτη επίσημη παρουσίαση των δεδομένων της ακτινοβολίας CMBR έχει προγραμματιστεί για το 2012. Μέχρι τότε, θα δοθεί ο κατάλογος που θα περιέχει επιμέρους αντικείμενα στον Γαλαξία μας και μακρινούς γαλαξίες, τον Ιανουάριο του 2011.

Πηγές: E.S.A , physics4u.gr , wikipedia.org