Κορύφωση της βροχής των "Περσειδών" στις 12 και 13 Αυγούστου

Πέμπτη, Αυγούστου 12, 2010

Αναζήτηση Θέματος

Στις 12 και 13 Αυγούστου, δηλαδή, Πέμπτη και Παρασκευή βράδυ, αναμένεται να κορυφωθεί το φαινόμενο της βροχής των Περσειδών στο νυχτερινό ουρανό.

Ειδικά φέτος, την εμφάνιση των διαττόντων αστέρων συνοδεύει μια σχετική ευθυγράμμιση πλανητών προς την Δύση. Ονομάστηκαν έτσι επειδή φαίνονται να προέρχονται από τον αστερισμό του Περσέα.

Κοιτώντας βορειοανατολικά γύρω στα μεσάνυχτα στις 12 και 13 Αυγούστου θα δούμε την βροχή των Περσειδών (κόκκινη γραμμή στο σχήμα). Παρά το γεγονός ότι οι μετεωρίτες μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε μέρος του ουρανού, οι νοητές γραμμές των τροχιών θα οδηγούν στο σημείο που ξεκίνησαν.

Περσείδες (perseids) - Κόκκινη γραμμή

Η παράσταση αρχίζει με τη δύση του ηλίου, όταν η Αφροδίτη, ο Κρόνος, ο Άρης και η Σελήνη (όχι όμως ολόκληρη) ξεπετάγονται από τον δυτικό ορίζοντα σε ένα σφικτό συνδυασμό. Και τα τέσσερα ουράνια αντικείμενα θα βρίσκονται μέσα σε ένα κύκλο διαμέτρου περίπου 10 μοίρες, φωτίζοντας έτσι το σκούρο χρώμα του ηλιοβασιλέματος. Δεν χρειάζεται ασφαλώς κανένα τηλεσκόπιο για να απολαύσετε αυτό το θέαμα, παρά αρκούν τα μάτια μας.

Οι πλανήτες θα βρίσκονται μαζί στον δυτικό ορίζοντα έως τις 10 μ.μ. περίπου. Όταν φύγουν, εσείς θα μείνετε να παρακολουθήσετε το επόμενο θέαμα: τη βροχή των μετεώρων Περσειδών. Από τις 10 μ.μ. μέχρι την αυγή, οι μετεωρίτες θα φτερουγίζουν σε όλο τον έναστρο ουρανό, που είναι ακόμα πιο συναρπαστικό θέαμα από μια πλανητική συνάντηση.

Η εμφάνιση των Περσειδών οφείλεται στον κομήτη Swift-Tuttle, ο οποίος περνάει κοντά στον Ήλιο περίπου κάθε 130 χρόνια. Συγκεκριμένα, κάθε 12 Αυγούστου η Γη εισέρχεται σε ένα νέφος σωματιδίων σκόνης που άφησε πίσω του ο κομήτης Swift-Tuttle με μια ταχύτητα περίπου 30 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.

Οι μετεωρίτες αυτοί φαίνεται να προέρχονται όλοι περίπου από τον αστερισμό του Περσέα, για αυτό και ονομάστηκαν Περσείδες. Στην ουσία αποτελούν ένα τμήμα της ουράς του κομήτη Swift-Tuttle, ο οποίος πέρασε τελευταία φορά κοντά από τη Γη το 1992.

Μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, διαλύονται αφήνοντας ένα φωτεινό ίχνος στο σκοτεινό ουρανό. Αν είναι πολλά θα σχηματίσουν μια βροχή από μικρές, φευγαλέες λάμψεις. Τα μικρά σωματίδια της σκόνης έχουν τον όγκο των κόκκων της άμμου και βάρος ένα γραμμάριο. Υπολογίζεται ότι το βράδυ της Πέμπτης και της Παρασκευής οι διάττοντες θα πέφτουν με μία συχνότητα 60 έως 80 την ώρα και με ταχύτητα 220.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Το 2010 είναι ένα καλό έτος για τις Περσείδες επειδή η Σελήνη δεν θα είναι στον ουρανό μετά μεσάνυχτα προς ξημερώματα που οι βροχή των μετεωριτών θα έχει την μεγαλύτερη δραστηριότητα.

Για να δούμε την περισσότερη βροχή η καλύτερη στιγμή για να κοιτάξουμε είναι κατά τη διάρκεια των πιο σκοτεινών ωρών, πριν την αυγή το πρωί της Παρασκευής, 13 Αυγούστου, όταν θα βλέπουμε δεκάδες Περσείδες ανά ώρα.

Οι διάττοντες αστέρες είναι μικρά θραύσματα ύλης όχι μεγαλύτερα από ένα μικρό πετραδάκι, που έχουν αποκολληθεί από την επιφάνεια κάποιου κομήτη και περιφέρονται κατά μήκος της τροχιάς του, γύρω από τον ήλιο. Κάθε φορά που η Γη διασχίζει κατά την κίνηση της τον χώρο της ουράς ενός κομήτη, τα θραύσματα αυτά εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα, θερμαίνονται από την τριβή με τον αέρα και φωτοβολούν, αφήνοντας ένα φωτεινό ίχνος προτού διαλυθούν.

Το νέφος και τα υπολείμματα της ουράς του κομήτη έχουν τεράστια έκταση που εκτιμάται ότι φτάνει έως και τα 80 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Έτσι, το φαινόμενο επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο την ίδια εποχή, αλλά με διαφορετική ένταση. Το καλοκαίρι του 1993 ο αριθμός των μετεώρων έφτασε τα 500 την ώρα.

12 Αυγούστου 2010 - Sky map

Σαν αποτέλεσμα της εισόδου της Γης στο νέφος αυτό είναι ένας μεγάλος αριθμός από τα σωματίδια του να προσκρούει στη γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητες 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, να υπερθερμαίνονται μόλις φτάσουν στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σε ύψος 100 χιλιομέτρων, και να τα βλέπουμε σαν φωτεινές γραμμές στον ουρανό, σα μια φλεγόμενη ουρά μήκους δύο έως τριών μέτρων, δηλαδή σαν μια βροχή μετεωριτών. Είναι δε απίθανο κάποιο από αυτά να φτάσει τελικά στην επιφάνεια της Γης.

Μπορεί όμως οι περισσότεροι Περσείδες να φαίνονται νωρίς το πρωί, αλλά οι πιο εντυπωσιακοί φαίνονται μετά τα μεσάνυκτα και μέχρι τις 5 πμ. Αυτό γίνεται επειδή εκείνες τις ώρες φαίνονται τα σωματίδια που κτυπούν την ατμόσφαιρα με πολύ μικρές γωνίες και η προβολή του ίχνους τους στον ουρανό (η λεγόμενη ουρά) είναι πολύ μακριά και αναδεικνύει όλα της τα χρώματα.

Επίσης, η δραστηριότητα είναι αυξημένη τις πρωινές ώρες επειδή λίγο πριν από την ανατολή του ήλιου ο παρατηρητής βρίσκεται στο «μπροστινό» ημισφαίριο της Γης, καθώς αυτή περιφέρεται γύρω από τον ήλιο, το οποίο συναντά περισσότερους Περσείδες, για τον ίδιο λόγο που περπατώντας γρήγορα στη βροχή δεχόμαστε περισσότερες σταγόνες στο πρόσωπο από ό,τι στην πλάτη.

Για πρώτη φορά το φαινόμενο παρατηρήθηκε το 36 μ.X., οπότε και καταγράφηκε στα αρχεία της κινεζικής Δυναστείας των Xαν. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι θα είναι έντονο κάθε καλοκαίρι, τουλάχιστον ως το 2126 που ο κομήτης Swift-Tuttle θα προσπεράσει την τροχιά της Γης.

Ο κομήτης αυτός παρατηρήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1862 από τους αμερικανούς Lewis Swift και Horace Parnell Tuttle από τους οποίους και πήρε το όνομά του. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο κομήτης είναι αρκετά μεγάλος, όπως ο κομήτης που προσέκρουσε πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια στη Γη και ήταν υπεύθυνος για τον αφανισμό των δεινοσαύρων. Μάλιστα ορισμένοι αστρονόμοι είχαν υπολογίσει λανθασμένα ότι θα συγκρουστεί με τη Γη στις 14 Αυγούστου του 2126.

Το 2028 οι αστρονόμοι περιμένουν το φαινόμενο να είναι άκρως εντυπωσιακό, γιατί τότε αναμένεται μια βροχή 1.000 διάττοντων αστεριών την ώρα, καθώς η Γη θα απέχει περίπου 60.000 χιλιόμετρα από τον πυρήνα της σκόνης του κομήτη, που ευθύνεται για το φαινόμενο.

Πηγές: NASA , physics4u.gr